-
1 тын
-
2 дух
1. маң, аҡыл, рух2. мморальное состояние, самочувствиедарман, рух, күңел, рухи көснабраться духу — дарман (көс) алып, тәүәккәлләнеп
3. м миф., рел.рух, әруах, зат, йән4. м разг.дыханиетын, һулышдух захватывает — тын туҡталыу, тын ҡыҫыу
дух замирает — тын туҡтала, тын бөтә
затаить дух — тын да алмай тороу, һағайыу
5. м прост.запахеҫ, аңҡыш6. м в знач. нареч. прост. духомочень быстро; без остановки, сразуһә тигәнсе, бик тиҙ, күҙ асып йомғансы бер юлы, туҡтамайвыпить одним духом — бер юлы, тын да алмай эсеп ебәреү
быть не в духе — кәйеф булмау, күңелһеҙ булыу
во весь дух; что есть духу (бежать, мчаться) — йән-фарман (сабыу)
дух вон у кого; прост. — йән биреү, үлеү
духу не хватает — йөрәк етмәй, тәүәккәллек етмәй
испустить дух — йән сығыу, үлеү
воспрянуть духом — ҡанатланып китеү, күңел күтәрелеп китеү
пасть духом — кәйеф төшөү, төшөнкөлөккә бирелеү
чтобы духу не было чьего; чтобы духом не пахло чьим — эҙе лә булмаһын, күҙгә күренмәһен, юҡ булһын
-
3 безмолвный
1. прил.молчаливыйөндәшмәҫ, һөйләшмәҫ, һүҙһеҙ, өнһөҙ, өнһөҙ-тынһыҙ2. прил.не сопровождаемый словамитауыш-тынһыҙ, һүҙһеҙ-ниһеҙ, өнһөҙ3. прил.спокойный, тихийтын, һил, тып-тын -
4 дохнуть
1. сов. разг.сделать вдох и выдохһулау, һулап алыу (ҡуйыу), тын алыу2. сов.подутьиҫеү, иҫеп ебәреүдохнуть негде (нельзя) — тын алыр урын юҡ, тын да алып булмай
не сметь дохнуть — тын да алмау (сығармау), шымтайыу, шым-шырыҡ (ҡурҡыу, өндәшмәү)
3. несов.үлеү, зыянлау, ҡырылыу, ҡырғын төшөүхайуандарға ҡаратакак мухи дохнут — себен кеүек ҡырылалар, тәгәрәшеп ятып үләләр
-
5 дыхание
1. стын, һулыш, тын алыш, һулыш алыуискусственное дыхание мед. — яһалма һулыш алдырыу
2. с перен.веяниеһулышвторое дыхание — икенсе һулыш, яңынан хәл инеү (арып хәл бөткәндән һуң көс инеп киткәндә)
до последнего дыхания — һуңғы һулышҡа тиклем, үлгәнсе
не переводя дыхания — бер тынала, туҡтауһыҙ, тын да алмай
-
6 покой
1. мтын, тынлыҡ, тыныслыҡ2. мспокойное физическое и душевное состояниетыныслыҡ, тынғы, маҙавечный покой — мәңге тынлыҡ, үлем
приёмный покой — ҡабул итеү бүлмәһе (хәстәханаға ятырға килгән ауырыуҙы ҡарап ҡабул итеү өсөн)
удалиться на покой — ҡартайып, ялға сығыу
эштән бушаныу; пора идти на покой — йоҡларға ятырға ваҡыт
-
7 вздохнуть
1. сов.тын алыу, ауыр һулау, көрһөнөү2. сов. разг.ял итеп алыу, хәл алыу, тын алыуя устал, дайте вздохнуть — мин арыным, ял итеп алырға ирек бирегеҙ
вздохнуть свободно (свободнее) — тынысланып ҡалыу, тын алып ҡалыу
-
8 дыхательный
анат.тын, тын алыу...ы, һулыш...ы -
9 дышать
1. несов.тын (һулыш) алыу, һулау, тын өрөү2. несов. чем; перен.аңҡып (бөркөлөп, ташып) тороудышать воздухом чего, каким — бер даирә (мөхит) кешеләре менән аралашыу
-
10 безмолвствовать
1. несов.молчатьөндәшмәү, бер һүҙ ҙә әйтмәү, һүҙ ҡатмау, һүҙһеҙ (телһеҙ) ҡалыу2. несов.быть тихимтауыш-тынһыҙ булыу, шып-шым (тып-тын) булыу -
11 беспокойный
1. прил.тынғыһыҙ, мәшәҡәтле2. прил.тынысһыҙ; тынғы белмәгән3. прил.борсоулы4. прил.тынысһыҙ -
12 задохнуться
1. сов.от чего и без доп.тын ҡыҫылыу (ҡурылыу)2. сов.тын ҡыҫылып үлеү, сәсәү, тонсоғоу3. сов.; прост.һаҫыу, тонсоғоу -
13 молчаливый
1. прил.аҙ һүҙле, һөйләшмәүсән2. прил. перен.тын, тып-тын3. прил.һүҙһеҙ -
14 мятежный
1. прил.фетнәсе...ы2. прил.трад.-поэт.тынғыһыҙ -
15 надышать
1. сов.тын (һулыш) менән йылытыуйылытып иретеү2. сов.на что; разг.тын менән (өрөп) быуландырыу (парландырыу, иретеү) -
16 немой
1. прил.телһеҙ2. в знач. сущ. м и ж немой и немаятелһеҙ кеше3. прил.: перен.тын, тыныс, тып-тын, тулы4. прил.безмолвныйөнһөҙ, һүҙһеҙ, эске, йәшерен -
17 непоседливый
прил.тынғыһыҙ, тиктормаҫ -
18 безгласный
1. прил. уст.лишённый речителһеҙ2. прил.не выражающий своего мненияҡыйыуһыҙ, йыуаш, һүҙһеҙ, тауыш-тынһыҙ -
19 беззвучный
-
20 беспокойство
1. сборсолоу, тынысһыҙлыҡ, тулҡынланыу, хафа, тынғыһыҙлыҡ2. стынысһыҙлау, мәшәҡәт, бимаза
См. также в других словарях:
ТЫН — муж. (от тыкать? или тень, затин?) деревянный; сплошной забор, заплот, городьба, частокол, огорожа или рубка; встарь, тын, как городская стена, делался частоколом, либо заплотом, а рубленый город был двустен, в срубах с перемычками; ныне, южн.,… … Толковый словарь Даля
тын — деревянный сплошной забор (Даль) См … Словарь синонимов
ТЫН — ТЫН, тына, мн. тыны, муж. Забор, частокол. «Скит, огороженный тыном.» А.Н.Толстой. Толковый словарь Ушакова. Д.Н. Ушаков. 1935 1940 … Толковый словарь Ушакова
тын — тын, тына, в тыну и в тыне; мн. тыны, ов … Русское словесное ударение
Тын — м. 1. Сплошной забор из вбитых в землю жердей, бревен. 2. Частокол из вертикально врытых в землю заостренных бревен, служивший оборонительной оградой старинных русских укреплений. Толковый словарь Ефремовой. Т. Ф. Ефремова. 2000 … Современный толковый словарь русского языка Ефремовой
Тын-тыном — нареч. качеств. обстоят. местн. Сплошной стеной. Толковый словарь Ефремовой. Т. Ф. Ефремова. 2000 … Современный толковый словарь русского языка Ефремовой
ТЫН — ТЫН, а, муж. (обл.). Забор, частокол [в старину оборонительное заграждение из врытых в землю заострённых брёвен]. | прил. тыновый, ая, ое. Толковый словарь Ожегова. С.И. Ожегов, Н.Ю. Шведова. 1949 1992 … Толковый словарь Ожегова
тын — тын … Орфографический словарь-справочник
тын — тын, а, мн. ч. ы, ов и ы, ов … Русский орфографический словарь
тын-баш бетү — Тын кысылу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тын — а; мн. тыны; м. Нар. разг. Частокол, забор из вертикально поставленных брёвен, жердей. Участок огорожен тыном. Т. вокруг сада и огорода. Поставили, соорудили т. ◁ Тынный, ая, ое. Тыновый, ая, ое. Т ые жерди … Энциклопедический словарь